کد مطلب:46362 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:28

گنجینه پرسمان » قرآن

منظور آيات 101 سوره مايده كه از سوال كردن نهي مي كند، چه نوع سوالي است ؟

در پاسخ چند نكته را يادآور مي شويم : الف . مفاد آيات فوق اين نيست كه به طور كلي راه سوالات منطقي و سازنده را به روي مردم ببندد و آنان را از فراگيري مطالب جلوگيري بكند؛ زيرا خود قرآن به طور صريح دستور مي دهد كه ناآگاهان ازدانايان بپرسند؛ ( ( فاسيلوا اهل الذكر ان كنتم لا تعلمون ) ) ، ( نحل ، آيه 43 ) ازاين رو منظور آيات ، سوالات نا به جا، بهانه گيري ها و لجاجت هايي است كه اغلب موجب ناراحتي و دشواري هاي مضاعف خود پرسش گر مي شود .ب. شان نزول مختلفي براي اين آيات در منابع تفسيري نقل شده است كه پاره اي از آن ها سوال درباره ي امور غيبي و تكويني مي باشد؛ مثل پدر من كيست ؟ پدر من در بهشت است يا جهنم ؟ عمر من چقدر خواهد بود؟، من به چه وسيله اي از دنيا خواهم رفت ؟، من عاقبت به خير مي شوم يا نه ؟ وامثال اين ها درپاره اي ديگر از آن ها سوال در رابطه با خصوصيات و متعلقات شرايع و احكام دين است ؛ از قبيل آيا حج در هر سال به طور مشخص برمسلمان واجب است يا در طول عمر فقط يك بار واجب است ؟ و ...( طبرسي ، مجمع البيان ، ج 2، ص 428 ) ج . اين شان نزول هاي مختلف ،موجب اختلاف راي مفسران درباره ي تعيين نوع سوال شده است . از كلام صاحب مجمع البيان چنين استفاده مي شود كه درباره ي سوالات تكويني وغيبي است كه نهي شده اند، ( طبرسي ، مجمع البيان ، ج 3، ص 429، موسسه الاعلمي ، بيروت ) اما به عقيده ي علامه طباطبايي ، اين سوالات مربوط به خصوصيات جزيي و دقيق تكاليف شرعي است كه از مومنين خواسته شده است درباره ي آن ها خيلي جست و جو و كنجكاوي نكنند، ( علامه طباطبايي ، محمدحسين ، ترجمه الميزان ، ج 6، ص 244 - 236، مركز نشرفرهنگي رجا، چاپ چهارم ) برخي ، مثل شيخ محمد عبده ، معتقدند كه مفادآيه عام است و نهي هم شامل امور غيبي مي باشد و هم شامل جزييات احكام ديني . به نظر وي ، منظور اوليه و اصلي نهي از سوال درباره ي دقايق تكاليف شرعي است و به تبع آن نهي شامل سوال درباره ي اسرار خفيه هم مي شود، ( رشيدرضا، تفسير المنار، ج 7، ص 130، دار المعرفه ، بيروت ). ;